Жумушчуларды атайын кийим, атайын бут кийим жана башка жеке коргонуу каражаттары менен камсыз кылуу, аларды тандоо, эсепке алуу жана туура пайдалануу маселелери эмгектин жүрүшүндө кызматкерлердин өмүрүн жана ден соолугун сактоонун эң маанилүү курамдык бөлүгү болуп саналат.
Жеке коргонуу каражаттары (ЖКК) – зыяндуу жана коркунучтуу өндүрүштүк факторлордун таасирин алдын алуу же азайтуу үчүн арналган түзүлүш.
Коопсуз шарттарды жана эмгекти коргоону камсыз кылуу, анын ичинде кызматкерлерди ЖКК менен камсыз кылуу маселелери иш берүүчүгө жүктөлөт.
Атап айтканда, иш берүүчү төмөнкүлөрдү камсыз кылууга тийиш:
— милдеттүү сертификаттоодон же шайкештик жөнүндө декларациядан өткөн ЖККны колдонуу;
— эмгек шарттары зыяндуу жана (же) кооптуу жумуштарда, ошондой эле өзгөчө температуралык шарттарда аткарылган же булгануу менен байланышкан жумуштарда иштеген кызматкерлерге белгиленген ченемдерге ылайык жеке коргонуу каражаттарын алуу жана өз убагында берүү;
— кызматкерлердин ЖККны туура колдонуусун контролдоону уюштуруу;
— ЖККны сактоо жана кам көрүү, өз убагында химиялык тазалоо, жуу, зыянсыздандыруу, дезактивациялоо, дезинфекциялоо, зыянсыздандыруу, чаңдан тазалоо, ЖККны кургатуу, ошондой эле ЖККны оңдоо жана алмаштыруу;
— кызматкерлерге алар бериле турган ЖКК жөнүндө маалымат берүү.
ЖККны берүү, ошондой эле аларды сактоо, жуу, кургатуу, оңдоо жана алмаштыруу иш берүүчүнүн каражаттарынын эсебинен жүргүзүлөт.
Кызматкер жеке жана жамааттык коргонуу каражаттарын туура колдонууга тийиш. ЖКК териге, көзгө, башка, дем алуу органдарына коркунучтун жогорулашына байланыштуу жумуш учурунда коопсуздукту камсыз кылат, ошондой эле бийиктикте иштөөдө коркунучту азайтат.
Бардык ЖКК комбинезон, бут кийим жана коргоочу шаймандарга (жеке жана жамааттык) бөлүнөт.
Жеке коргонуу каражаттары:
— колду коргоо — кол каптар, жеңдер;
— башты жана бетти коргоо каражаттары — каскалар, шлемдер, калкандар;
— көздү коргоо — коргоочу көз айнек;
— дем алуу органдарын коргоо каражаттары — респираторлор, противогаздар, кебез-даки таңгычтары;
— угууну коргоо — наушниктер, кулакчындар;
— бийик тоолуу жумуштарда коргоо каражаттары — коопсуздук кайыштары, тростор.
Жамааттык коргоо каражаттары:
— аба чөйрөсүн нормалдаштыруу каражаттары;
— жайларды жарыктандырууну нормалдаштыруу каражаттары;
— өндүрүштөгү коркунучтуу факторлордун таасиринен коргоо каражаттары.
Кызматкерлер камсыздалган жеке коргонуу каражаттары жана кийимдерсиз жумушка кире алышпайт.
Жеке коргонуу каражаттарын берүүдө кызматкер ЖККны туура колдонуу жана бул жабдуулардын ишке жарамдуулугун текшерүү боюнча инструкцияланууга, ошондой эле аларды колдонуу боюнча практикалык окуудан өтүүгө тийиш.
ЖКК боюнча кызматкердин милдеттери кандай:
— эксплуатациялоо эрежелерине ылайык жеке коргонуу каражаттарын колдонууга;
— ЖККны түздөн-түз өз ишинде колдонуу, анын ичинде зарыл болгон учурда жумушчу нөөмөт учурунда комбинезонду жана коопсуздук бут кийимин кийүүнү;
— жеке коргонуу каражаттарын колдонууга кылдат мамиле кылуу;
— ЖККны тазалоо жана оңдоо зарылчылыгы жөнүндө иш берүүчүгө өз убагында билдирүү;
— ЖККны туура эмес колдонуу аныкталган учурда ЖККны колдонуу боюнча кайталап окуудан өтүү.
Маалымат үчүн айта кетсек, эгерде кызматкер жеке жана жамааттык коргонуу каражаттары менен камсыздалбаса, иш берүүчү кызматкерден өзүнүн эмгек милдеттерин аткарууну талап кылууга укугу жок.